- Save the Childrenek Espainiako nerabeen sexu-indarkeriari buruzko ikerketa aurkeztu du. Bertan, fenomeno hori aztertu eta haur eta nerabeen ikuspegitik nola heldu azaltzen da
- Ikerketaren arabera, pertsona batek baino gehiagok egindako sexu-erasoen kopuruak % 64 egin du gora azken urteotan. Hala ere, oraindik urrun dago banakako sexu-erasoen kopuruetatik, 2022an guztizkoaren % 4,2 izan baitzen
- Save the Childrenek gogorarazi du beharrezkoa dela haurtzarotik haurrei hezkuntza afektibo-sexuala eta teknologia berrien erabilera seguru eta arduratsuan ematea, indarkeria mota hori prebenitzeko
Txostena: 'Isilaraziak' | Save the Children
Komunikabideentzako materiala: https://bit.ly/3uUpQ0Y
2024ko martxoaren 6a. Datorren martxoaren 8an ospatuko den Emakumearen Nazioarteko Egunaren barruan, Save the Childrenek Silenciadas aurkeztu du, nerabezaroko sexu-erasoei buruzko ikerketa bat. Bertan, sexualitatearen eraikuntza ezberdintasunak markatzen duela eta neskei zein mutilei eragiten diela erakusten da, nahiz eta modu desberdinean izan.
2022an 18.731 salaketa jarri ziren Espainian sexu-indarkeriagatik; horietatik ia erdiek ( % 45) 18 urtetik beherako pertsona bat zuten biktimatzat. Salaketa horietatik, % 82 neskak edo nerabeak ziren, eta, beraz, neska izatea berriro ere arrisku-faktore erabakigarria da horrelako eraso bat jasan ahal izateko.
"Neskatilak eta nerabeak genero-rol eta -estereotipoek baldintzatuta daude. Rol eta estereotipo horien helburua da maitasuna erdigunea izatea, betetzeko zaila den edertasun-kanon bat izatea, sexualki atsegin izatea eta, aldi berean, sexualitatea modu erreserbatuan bizitzea. Hori haurtzarotik eraikitzen da panpinekin, marrazki bizidunekin, telebistako bideo eta programekin, sare sozialekin... guztiak edertasunaren eta gorputzaren eredu femenino bat lortzera bideratuta daude, inoiz lortu ez dena", esan du Catalina Perazzo, Save the Childreneko Intzidentzia Politiko eta Sozialeko zuzendariak.
Erasotzaileei dagokienez, 14 eta 17 urte bitarteko pertsonek nahiz pertsona helduek egindako sexu-delituen datuek (adin horietan jada erantzukizun penala dago) adierazten dute kasuen % 97an erasotzailea gizonezkoa dela.
"Maskulinitatea lehen haurtzarotik genero-rolak eta -estereotipoak eskatzeak ere baldintzatzen du jostailuekin eta sozializazio-espazioekin, hala nola jolasarekin: fisikoki indartsuak, sexualki aktiboak, arrisku-egoerak bizitzea, emozioetatik aldentzea eta kontrol- eta menderatze-jarrerak izatea, babesarekin edo are afektuarekin nahasten direnak", dio Perazzok.
Pornografia, sexualitate-irakaslea
Save the Childrenek gogorarazi duenez, ingurune digitala haurtzaroa eta nerabezaroa garatzen diren beste espazio bat da, eta pornografiak ere baldintzatzen du haurrak eta nerabeak elkarrekin erlazionatzeko modua. Erakundearen Desinformazio Sexuala txostenaren arabera, 10 nerabetik ia 7k pornografia kontsumitzen dute, eta batez beste 12 urterekin sartzen dira lehen aldiz eduki sexualetara. Pornografia hori online kontsumo masiboa, doakoa eta mugagabea da, eta edukiak indarkerian eta desberdintasunean oinarritzen dira gehienbat.
Horrela, pornografiak mutilek eta neskek erreproduzitu ditzaketen alderdiak erakusten ditu, hala nola gizonek baimenik eskatu behar ez izatea edo baimena ukatzea, metodo antisorgailurik ez izatea, gorputzak estigmatizatzea eta kosifikatzea emakumearen plazer-objektu gisa, edo rol desberdinak ezartzea: menderatzea (mutilak) eta menderatzea (neskak).
Taldeko sexu-erasoak
Save the Childrenek taldean egindako erasoak ere aztertu ditu bere txostenean; izan ere, delitu horiek gero eta agerikoagoak dira gizartean, indarkeriaren larritasuna eta hedapen mediatikoa direla eta. Barne Ministerioaren arabera, pertsona batek baino gehiagok egindako sexu-erasoen kopuruak, adina edozein dela ere, % 64 egin du gora azken bost urteetan. Hala ere, oraindik urrun daude banakako sexu-erasoen kopuruetatik, 2022an sexu-indarkeriagatik salatutako delitu guztien % 4,2 izan baitziren.
Eraso horiek jasaten dituzten haurtzaroari eta nerabezaroari dagokienez, Barne Ministerioak adierazi du biktimaren profila bakarrik dagoen neskato edo nerabe batena dela, batez beste 15 urte dituela, erasotzaileek antzeko adina dutela, aurretik ezagutzen direla (modu mugatuan bada ere), eta delitua sarketarekin eta indarkeriarekin egiten dela.
"Kontuan izan behar dugu sexu-eraso anizkoitzen % 10 baino gehiago grabatu edo argazkiak ateratzen direla menderatze-seinale gisa eta berdinen taldearen errekonozimenduaren zain; horrek argi eta garbi erakusten du nola eragiten dioten teknologia berriek eta Internetek haurren eta nerabeen harreman-moduari", adierazi du zuzendariak.
Indarkeria mota horri aurre egiteko neurriak
Save the Childrenek gogorarazi du, orain dela ia hiru urte onartutako Haurrak eta Nerabeak Indarkeriaren Aurrean Babesteko Lege Organikoak (HNIBBILO) adierazten duen bezala, beharrezkoa dela Gobernuak legeria espezifiko bat garatzea, legeak jasotzen dituen prebentzio-neurriak hedatzeko, hala nola hezkuntza afektibo-sexuala edo teknologia berrien erabilera seguru eta arduratsuan.
"Pornografia ezin da izan haur eta nerabeen sexualitate-irakaslea, fikzioaz ari garelako, ez delako erreala. Auto lasterketetako bideojokoak dituzten nerabeak gidatzen irakatsiko bagenu bezala da. Beraz, funtsezkoa da hezkuntza afektibo-sexuala ezartzea txikitatik, haurrek harreman osasuntsuagoak eta berdinzaleagoak izan ditzaten, bai eta Internet eta sare sozialak segurtasunez erabili ahal izateko tresnak eman ditzaten ere ", adierazi du Perazzok.
Gainera, indarkeria gertatu denean, beharrezkoa da biktima izan diren haurrak eta nerabeak ahalik eta berme handienekin eta haien eskubide guztiak errespetatuz artatzea. Horretarako, Save the Children-ek proposatzen du esparru juridikoko profesional guztien hasierako eta etengabeko prestakuntza, eta haur biktimei eta erasotzaile nerabeei arreta emateko dauden baliabide guztiak koordinatzea.
Eraso bat egin duten nerabeei arreta emateko, erakundeak erasotzailearekin ez ezik, haren ingurunearekin ere esku hartzearen alde egiten du, epe luzera erreparazio eraginkorra emateko.
"Kontuan izan behar da, sexu-erasoen kasuan, bai biktimak bai erasotzaileak haurrak eta nerabeak direla. Beraz, haurren eta nerabeen eskubideen ikuspegiak abiapuntua izan behar du prebentzioan eta detekzioan, eta, indarkeria gertatu ondoren, baita arretan ere ", ondorioztatu du Perazzok.
Save the Childreni buruz
Save the Children mundu osoko haurren eskubideen defentsan liderra den erakunde independentea da. 100 urte baino gehiago daramatza lanean haur guztiak bizirik, ikasten eta babestuta daudela ziurtatzeko. Gaur egun, erakundeak 115 herrialde baino gehiagotan jarduten du, eta Euskadin duela 20 urtetik dago. Eragin politiko eta sozialeko jarduera handia egiten du, eta hezkuntza-laguntza eta aisialdiko eta denbora libreko jarduerak eskaintzen dizkie pobreziako edo gizarte-bazterketako arriskuan dauden 600 haur baino gehiagori Bilbon, Barakaldon eta Gasteizen. Duela gutxi, salerosketa detektatzeko eta prebenitzeko zentro bat ireki du Irunen.
Espainian 30 urte baino gehiago daramatza haur ahulenei arreta emateko programetan. Espainian dituzten programen bidez, arreta integrala ematen diete haurrei eta haien familiei, haurrek bizi duten egoera ekonomikoak edo gizarte-bazterketako egoerak ez diezaien eragotzi beren eskubideez erabat gozatzea eta ahalik eta gaitasun gehien lortzea.